Van de hemel naar de hel in Cambodja
Door: Mara en Jeroen
Blijf op de hoogte en volg Mara en Jeroen
18 December 2010 | Cambodja, Phnom-Penh
Klim op naar het paradijs van de goden in Angkor Wat, het toppunt van spiritualiteit, symboliek en symmetrie. En daal dan af naar de hel, naar de misdaden tegen de mensheid en de menselijkheid van de Khmer Rouge, de martelpraktijken in Tuol Sleng en de massagraven van de Killing Fields. Dat is Cambodja, in het kort. Het land heeft de hel gezien en is er weer uitgekropen, om nu de nieuwe uitdagingen van de moderne tijd het hoofd te bieden. Kinderprostitutie, corruptie, ontbossing en grote armoede, om er maar een aantal te noemen.
We komen het land binnen vanuit het meest zuidelijke puntje van Laos en elke grensovergang over land is een uitdaging. Je betaalt 2 dollar voor de stempel om Laos uit te mogen, komt dan in zo’n 100 meter niemandsland, dat men zo prachtig quarantaine noemt - inderdaad wordt ons, à raison de 1 dollar, gevraagd een formulier in te vullen over onze gezondheid en vervolgens moeten we onze mond openhouden voor een of ander apparaatje waarvan niemand ons de precieze functie kan vertellen -, dan vul je weer andere formulieren in en krijgt het visum in je paspoort voor 23 dollar, dat ten slotte gestempeld wordt voor nog eens 2 dollar. Waarbij overigens een aantal ambtenaren betrokken is waarmee Rotterdam de hele gemeente draaiende kan houden. Goed, 28 dollar per persoon armer en een ruim uur later mogen we dan toch het land in. Eerste reisdoel: Kratie.
Kratie blijkt een - gelukkig - bijna toeristenvrij stadje, waar eigenlijk geen bezienswaardigheden zijn. Voor ons is het een verademing om de gebaande toeristenpaden even achter ons te laten en de wereld zelf te mogen ontdekken. Wat valt meteen op? Vrouwen lopen hier in pyjama’s, of althans, iets wat daar vreselijk veel van weg heeft. Vreemd. Nog vreemder: alle prijzen zijn in dollars. Je kunt als toerist ook alleen dollars pinnen, waarmee je dan vervolgens naar de bank gaat om ze om te wisselen in Cambodjaanse riels. Als je dat tenminste wilt, want nodig is het niet. Dollars worden overal geaccepteerd, tegen een gunstige koers, en je wisselgeld krijg je dan in riel. De Cambodjanen zijn ontzettend aardig, behulpzaam en communicatief, dat valt ook meteen op. Ze lachen veel, halen grapjes uit en maken overal en altijd een praatje. Leuk.
Wij zijn in Kratie om de zeer zeldzame Irrawaddy-dolfijn te zien, een zoetwaterdolfijn met stompe neus die hier in de Mekong leeft. Dolfijnen in een rivier, dat is vreemd, maar we zien ze echt. Onze schipper heeft er een neusje voor en we zien ze zeker 30 keer omhoogkomen. Geweldig!
Vanuit Kratie nemen we de bus naar Siem Reap, uitvalsbasis voor hét hoogtepunt van Cambodja: de tempels van Angkor. Het Angkoriaanse rijk duurde grofweg van 800 tot 1400 en betekende een periode van bloei en rijkdom voor Cambodja. De tempels bij Siem Reap liggen in een groot archeologisch park, omringd door natuur, waar je heerlijk kunt rondfietsen. Angkor Wat is de trots, het hart en de ziel van het land en prijkt op het logo van het nationale bier, de vlag, de bankbiljetten, de postzegels en zelfs een automerk. Niet voor niets, want het wordt beschouwd als het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. Misschien vinden wij de Bayontempel in de vroegere hoofdstad van het rijk, Angkor Thom, zelfs wel mooier: de serene stenen gezichten op de torens van de tempel geven het geheel een bijzonder sfeertje. Verder zien we een aantal kleinere tempels en de zeer indrukwekkende Ta Prohm, waar het eeuwenlange gevecht tussen natuur en steen van mensenhand duidelijk zichtbaar is. Immense bomen houden de tempel, of althans wat daarvan over is, in een wurggreep en lianen en klimplanten slingeren zich een weg tussen de stenen. Sprookjesachtig.
In Siem Reap besluiten we even wat gas terug te nemen, want reizen kan, hoe onvoorstelbaar ook, soms buitengewoon vermoeiend zijn. Soms heb je er eenvoudigweg genoeg van om eens in de twee, drie dagen je hele hebben en houden in te pakken, weer in een bus, trein, boot of welk vervoermiddel dan ook te stappen, een slaapplek te zoeken en een nieuwe omgeving te verkennen. Soms wil je gewoon even een soort van thuisgevoel, langer op één plekje en een beetje rust. En dan natuurlijk het liefste op een tropische locatie, met parelwitte stranden en een glasheldere, turkooizen zee. Waar je kunt zonnen, luieren, zwemmen en snorkelen. Waar je ’s avonds met je voetjes in het zand een gebarbecuede vis eet. Vanwaar je een boot neemt om naar een nog paradijselijker oord te vertrekken, een eilandje voor de kust met mogelijk nog helderder, nog groenblauwer water en nog wittere stranden. Waar je nog beter kunt zonnen, luieren, zwemmen en snorkelen. Waar de Italiaanse chef ’s avonds een gewéldige 4-gangen maaltijd bereidt en een flesje rode wijn opentrekt, zodat wij ons 10-jarig jubileum op gepaste wijze kunnen vieren. Waar we slapen in een boomhut die uitkijkt over een privébaaitje. Een droomplek. Hemels.
En dan rest ons nog Phnom Penh, de drukke, stoffige, chaotische hoofdstad van Cambodja. Er is eigenlijk niet veel bijzonders te zien in Phnom Penh, want de Khmer Rouge heeft tijdens hun schrikbewind in de jaren 70 zo ongeveer alles vernield wat er aan cultuur te vinden was. De Khmer Rouge, Pol Pot, de Killing Fields, namen waar we allemaal van hebben gehoord. Maar wanneer we Tuol Sleng bezoeken, een voormalige school die door de Khmer Rouge als gevangenis S-21 werd gebruikt, realiseren we ons pas echt hoe omvangrijk dit nationale drama was… en is. En hoe kort geleden! Mensen die maar net ietsje ouder zijn dan wij hebben het gewoon meegemaakt. Kippenvel. We zien de klaslokalen die met provisorische bakstenen of houten muurtjes in minicellen zijn verdeeld. We zien de foto’s van de mensen die hier zaten opgesloten en werden gemarteld. Vaak, maar niet altijd, mensen die het niet eens waren met het regime en daardoor als verraders werden gezien. Voornamelijk hoogopgeleiden, politici, mensen met een mening, samen met hun gehele familie, die anders wraak zou kunnen nemen. Een bril dragen of een buitenlandse taal spreken kon al genoeg zijn om opgepakt te worden. De Khmer Rouge wilde van Cambodja een zuivere socialistische staat maken waarin iedereen gelijk was, en dus werden de mensen uit de steden geëvacueerd naar het platteland, waar ze zware dwangarbeid uitvoerden. Geld werd afgeschaft, evenals kunst, religie en cultuur. En naar schatting 3 miljoen mensen vonden de dood.
Na wekenlange martelingen in S-21 werden de gevangenen getransporteerd naar Choeung Ek, waar ze vermoord en begraven werden. We zien ontelbare schedels, met de duidelijke kenmerken van hoe de slachtoffers werden doodgeslagen met schoppen en hamers om kostbare kogels uit te sparen. Dit zijn de wereldberoemde Killing Fields. Eén groot massagraf. Je zou het bijna vergeten als je door de groene velden loopt, waar je vogeltjes hoort fluiten en de kinderen van een nabijgelegen schooltje hoort spelen. Dat is Cambodja. Hemel en hel in hetzelfde land. Om nooit meer te vergeten.
We komen het land binnen vanuit het meest zuidelijke puntje van Laos en elke grensovergang over land is een uitdaging. Je betaalt 2 dollar voor de stempel om Laos uit te mogen, komt dan in zo’n 100 meter niemandsland, dat men zo prachtig quarantaine noemt - inderdaad wordt ons, à raison de 1 dollar, gevraagd een formulier in te vullen over onze gezondheid en vervolgens moeten we onze mond openhouden voor een of ander apparaatje waarvan niemand ons de precieze functie kan vertellen -, dan vul je weer andere formulieren in en krijgt het visum in je paspoort voor 23 dollar, dat ten slotte gestempeld wordt voor nog eens 2 dollar. Waarbij overigens een aantal ambtenaren betrokken is waarmee Rotterdam de hele gemeente draaiende kan houden. Goed, 28 dollar per persoon armer en een ruim uur later mogen we dan toch het land in. Eerste reisdoel: Kratie.
Kratie blijkt een - gelukkig - bijna toeristenvrij stadje, waar eigenlijk geen bezienswaardigheden zijn. Voor ons is het een verademing om de gebaande toeristenpaden even achter ons te laten en de wereld zelf te mogen ontdekken. Wat valt meteen op? Vrouwen lopen hier in pyjama’s, of althans, iets wat daar vreselijk veel van weg heeft. Vreemd. Nog vreemder: alle prijzen zijn in dollars. Je kunt als toerist ook alleen dollars pinnen, waarmee je dan vervolgens naar de bank gaat om ze om te wisselen in Cambodjaanse riels. Als je dat tenminste wilt, want nodig is het niet. Dollars worden overal geaccepteerd, tegen een gunstige koers, en je wisselgeld krijg je dan in riel. De Cambodjanen zijn ontzettend aardig, behulpzaam en communicatief, dat valt ook meteen op. Ze lachen veel, halen grapjes uit en maken overal en altijd een praatje. Leuk.
Wij zijn in Kratie om de zeer zeldzame Irrawaddy-dolfijn te zien, een zoetwaterdolfijn met stompe neus die hier in de Mekong leeft. Dolfijnen in een rivier, dat is vreemd, maar we zien ze echt. Onze schipper heeft er een neusje voor en we zien ze zeker 30 keer omhoogkomen. Geweldig!
Vanuit Kratie nemen we de bus naar Siem Reap, uitvalsbasis voor hét hoogtepunt van Cambodja: de tempels van Angkor. Het Angkoriaanse rijk duurde grofweg van 800 tot 1400 en betekende een periode van bloei en rijkdom voor Cambodja. De tempels bij Siem Reap liggen in een groot archeologisch park, omringd door natuur, waar je heerlijk kunt rondfietsen. Angkor Wat is de trots, het hart en de ziel van het land en prijkt op het logo van het nationale bier, de vlag, de bankbiljetten, de postzegels en zelfs een automerk. Niet voor niets, want het wordt beschouwd als het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. Misschien vinden wij de Bayontempel in de vroegere hoofdstad van het rijk, Angkor Thom, zelfs wel mooier: de serene stenen gezichten op de torens van de tempel geven het geheel een bijzonder sfeertje. Verder zien we een aantal kleinere tempels en de zeer indrukwekkende Ta Prohm, waar het eeuwenlange gevecht tussen natuur en steen van mensenhand duidelijk zichtbaar is. Immense bomen houden de tempel, of althans wat daarvan over is, in een wurggreep en lianen en klimplanten slingeren zich een weg tussen de stenen. Sprookjesachtig.
In Siem Reap besluiten we even wat gas terug te nemen, want reizen kan, hoe onvoorstelbaar ook, soms buitengewoon vermoeiend zijn. Soms heb je er eenvoudigweg genoeg van om eens in de twee, drie dagen je hele hebben en houden in te pakken, weer in een bus, trein, boot of welk vervoermiddel dan ook te stappen, een slaapplek te zoeken en een nieuwe omgeving te verkennen. Soms wil je gewoon even een soort van thuisgevoel, langer op één plekje en een beetje rust. En dan natuurlijk het liefste op een tropische locatie, met parelwitte stranden en een glasheldere, turkooizen zee. Waar je kunt zonnen, luieren, zwemmen en snorkelen. Waar je ’s avonds met je voetjes in het zand een gebarbecuede vis eet. Vanwaar je een boot neemt om naar een nog paradijselijker oord te vertrekken, een eilandje voor de kust met mogelijk nog helderder, nog groenblauwer water en nog wittere stranden. Waar je nog beter kunt zonnen, luieren, zwemmen en snorkelen. Waar de Italiaanse chef ’s avonds een gewéldige 4-gangen maaltijd bereidt en een flesje rode wijn opentrekt, zodat wij ons 10-jarig jubileum op gepaste wijze kunnen vieren. Waar we slapen in een boomhut die uitkijkt over een privébaaitje. Een droomplek. Hemels.
En dan rest ons nog Phnom Penh, de drukke, stoffige, chaotische hoofdstad van Cambodja. Er is eigenlijk niet veel bijzonders te zien in Phnom Penh, want de Khmer Rouge heeft tijdens hun schrikbewind in de jaren 70 zo ongeveer alles vernield wat er aan cultuur te vinden was. De Khmer Rouge, Pol Pot, de Killing Fields, namen waar we allemaal van hebben gehoord. Maar wanneer we Tuol Sleng bezoeken, een voormalige school die door de Khmer Rouge als gevangenis S-21 werd gebruikt, realiseren we ons pas echt hoe omvangrijk dit nationale drama was… en is. En hoe kort geleden! Mensen die maar net ietsje ouder zijn dan wij hebben het gewoon meegemaakt. Kippenvel. We zien de klaslokalen die met provisorische bakstenen of houten muurtjes in minicellen zijn verdeeld. We zien de foto’s van de mensen die hier zaten opgesloten en werden gemarteld. Vaak, maar niet altijd, mensen die het niet eens waren met het regime en daardoor als verraders werden gezien. Voornamelijk hoogopgeleiden, politici, mensen met een mening, samen met hun gehele familie, die anders wraak zou kunnen nemen. Een bril dragen of een buitenlandse taal spreken kon al genoeg zijn om opgepakt te worden. De Khmer Rouge wilde van Cambodja een zuivere socialistische staat maken waarin iedereen gelijk was, en dus werden de mensen uit de steden geëvacueerd naar het platteland, waar ze zware dwangarbeid uitvoerden. Geld werd afgeschaft, evenals kunst, religie en cultuur. En naar schatting 3 miljoen mensen vonden de dood.
Na wekenlange martelingen in S-21 werden de gevangenen getransporteerd naar Choeung Ek, waar ze vermoord en begraven werden. We zien ontelbare schedels, met de duidelijke kenmerken van hoe de slachtoffers werden doodgeslagen met schoppen en hamers om kostbare kogels uit te sparen. Dit zijn de wereldberoemde Killing Fields. Eén groot massagraf. Je zou het bijna vergeten als je door de groene velden loopt, waar je vogeltjes hoort fluiten en de kinderen van een nabijgelegen schooltje hoort spelen. Dat is Cambodja. Hemel en hel in hetzelfde land. Om nooit meer te vergeten.
-
18 December 2010 - 11:27
Suus:
Sjonge jonge wat een mooi verhaal weer!!
Denken jullie ook een beetje aan de gezellige 1e kerstdag die jullie nu moeten missen??? Dan zullen wij ook aan jullie denken haha! Gelukkig zijn jullie er volgend jaar weer bij want de familie wordt er niet groter op! Volgens Just zitten jullie trouwens nog steeds in het vliegtuig!!!!x -
18 December 2010 - 12:54
Je Kleine Sophietje:
weer een mooi verhaal. het is echt zoals jullie zeggen een fractie van hemel en hel in Cambodja. Cambodja was tot de jaren 60 net als Vietnam een kolonie van Frankrijk, die de Cambodjanen net de Vietnamezen uitbuiten.Ook speelden de koude oorlog een rol van het ontstaan van die communistische bendes. ieder die de kant van de kapatalisten koos, of er anders uitzag werd vermoord. ik zal weer met smacht wachten op een ander spannend verhaal. o ja op school gaat het goed. voor mijn geschiedenis SE 2 heb ik een 8,3, voor mijn Aardrijkskunde een 4,8 en een 2.6 (dat was topo met inzicht. voor economie heb ik een 5,4 en voor een experiement voor economie een 7,5, voor Nederlands spelling heb ik een 7,3, voor literatuur heb ik een 8,4, voor Engelse leestoets een 7,8, Engels luistertoets een 7,0 en voor de hoofdstuk 1 van Engels een 7,3. voor gym heb ik een 6. voor Duitsluistertoets een 7.5 en een 7,2, voor de leestoets van Duits een 5,8 en een 4,3 en voor de woordjes van Duits een 7,3 en voor h1 voor duits een 7,1. ik hoop dat je bij bent. nog een prettige reis en voor als het vast kerst is, prettige kerstdagen -
18 December 2010 - 15:12
Miriam:
Ok, die foto's van het tropische eiland waren echt het toppunt. Nou vind ik het wel weer genoeg geweest!! Hoe gaan jullie in 's hemelsnaam al deze indrukken verwerken? -
18 December 2010 - 16:01
Peter En Karin:
Als ik zo jullie verhalen lees, word ik toch wel een beetje jaloers. Niet alleen op de dingen die jullie allemaal beleven en zien, maar ook op de temperaturen, als ik die zo zie.
Hier is het momenteel alleen maar sneeuw en vorst wat de klok slaat.
Gisteren was het in het westen van het land, dus ook in Rotterdam, hopeloos. De mensen werd aangeraden om niet de weg op te gaan als het niet nodig was. Op een gegeven moment stond er in het hele land 3000 km file (de binnenwegen en alles inbegrepen). Op Schiphol hebben 3000 reizigers de nacht moeten doorbrengen op veldbedjes omdat vluchten niet vertrokken vanwege het slechte weer. Dus jullie merken wel, dat het hier echt winter is. Misschien vinden jullie het wel jammer dat jullie dit nu niet meemaken .............grapje!!
Nou, tot schrijfs en alvast fijne Kerstdagen (zal wel raar zijn bij 28 graden) en een gelukkig Nieuwjaar. -
18 December 2010 - 20:36
Hans Duif:
Ciao Mara,
Van Miriam moet ik nu eigenlijk hard Italiaanse woordjes stampen (ze had een hele leuke bonte avond georganiseerd als laatste les voor de Kerst), maar laat ik nu eindelijk eens laten weten hoe ik geniet van jullie blog. Ik vind de verhalen echt super (zelf schreef ik tijdens mijn wandeltocht lang niet zo boeiend) en de foto's zijn prachtig.
Wat mij betreft mogen jullie nog erg lang wegblijven, als de blog maar wordt bijgehouden! ;-)
En dan elk jaar een boek uitbrengen?
Alvast ook heel fijne feestdagen gewenst!
Warme groet,
Hans Duif -
19 December 2010 - 16:59
Mama:
Wat een indrukwekkend verhaal en foto's die de sfeer fantastisch weergeven. Jullie zijn een perfect duo dat elkaar prima aanvult, geen wonder dat het al 10 jaar goed gaat. Gefeliciteerd, ik hoop dat de champagne smaakte, daar in dat boomhutje in Cambodja. Wij zullen er met Kerstmis een extra glas op heffen en jullie dan natuurlijk nog meer missen dan normaal. Ik hoop tenminste niet dat jullie de raad van mijn voorganger opvolgen. Veel liefs. -
20 December 2010 - 12:27
Joppie:
Lieve Jeroen en Mara,
geen wijzer woord toe te voegen dan dankbaarheid en een groot plezier om deze verhalen te lezen. Om Kapusciski aan te halen: wie reist met de nederigheid van een pelgrim, ontmoet geen vreemden.
x joppie -
20 December 2010 - 13:35
Lautjes:
In alle uithoeken van de wereld vind je toch nog wel iets terug van Italie.... Haha!
Al een plekje gevonden waar jullie je oude dagen gaan slijten of wordt het toch Nederland (vooralsnog...)? Volgens mij wordt het nog moeilijk kiezen met al die mooie plekken!
x -
20 December 2010 - 15:51
Lynn:
Ik sluit me aan bij alle bovenstaande reacties :)
xxxxxxxxxxxxxxxx -
20 December 2010 - 17:42
Kim:
Zucht... Wauw... senza parole! -
20 December 2010 - 18:46
MIchael James Izzard:
Great blog on cambodia guys ..... reading it took me back there :) -
24 December 2010 - 14:56
Gerry:
Hey Mara en Jeroen,
on..ge..lovelijk dit verhaal en toch ozo waar!!!!!
Je moet er echt geweest zijn om het oorlogsverhaal te voelen.
Vooral omdat het nog zo vers is.
(In het straatbeeld is het missen van ledematen echt geen uitzondering!!)
Het doet me echt wel iets nu ik dit weer zo lees!
Morgen hebben we de jaarlijkse fam. kerstviering, helaas moeten we jullie
missen. (leuk is anders maar het zij zo) De smokepauzes is wat mij betreft niet meer van toepassing.
Tis niet zo dat ik ze niet ga missen want het was altijd lachen gieren brullen, wel met 'n ijspegel aan je neus maar toch !!!Maarja ik MOET verstandig zijn. Het heeft wel 'n paar jaartjes (uhum'n paar??) geduurd voordat ik het door had , maar als Granny zijnde heb je toch 'n voorbeeldfunctie, alhoewel ?????
Desalniettemin, Prettige feestdagen toegewenst en 'n heel goed begin van het nieuwe jaar!! Maar dat moet niet zo moeilijk zijn daar aan de andere kant van de wereld. Alhoewel het is 'n kunst op zich om je 'n beetje in te leven om 'n kerstgevoel te krijgen bij ongeveer35 graden.ha ha
See you -
25 December 2010 - 12:43
Fijne Dagen:
hallo Mara en Jeroen,
We wensen jullie héle fijne feestdagen toe in het verre Azië. Of is het voor jullie elke dag een feestdag?
We blijven jullie volgen!!
saluati, Ronald e Caroline
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
