Indrukwekkend Indonesië

'The world is a book and those who do not travel read only one page.'
Augustinus van Hippo

De wereld is een boek, en ik hou van lezen. Met onze wereldreis hebben we aardig wat pagina’s verslonden, maar ons boek is nog lang niet uit. Sterker nog: na onze wereldreis is het aantal nog te lezen bladzijden alleen maar groter geworden. Als je op reis bent, wordt je to-dolijstje namelijk alleen maar langer.
Indonesië stond echter al lang voor onze reis hoog op ons lijstje. Ik herinner me de fascinatie die ik als kind al had voor het land, mede door de wajangpoppen, de kris en de foto’s van vrouwen met ontbloot bovenlijf bij mijn opa en oma thuis. En omdat we Indonesië tijdens onze wereldreis helaas moesten overslaan, was het dit jaar de hoogste tijd om die ontbrekende bladzijden aan ons boek toe te voegen.
‘Indonesië bestaat uit meer dan dertienduizend eilanden, waarvan zo’n drieduizend bewoond.’ Ik herinner me deze zin uit een spreekbeurt die ik op de basisschool hield nog precies, net als het feit dat de Indonesische taal geen meervoudsvorm kent (banaan is pisang, bananen is pisang pisang). Omdat een vakantie van drie weken wat te kort is voor zo veel eilanden, kozen wij voor Java en Bali: voor ons de ideale combinatie van reizen en relaxen. Eerst anderhalve week hardcore backpacken om de cultuur en natuur van Java te bewonderen, daarna anderhalve week zon, zee en surf op Bali.
Bij aankomst in Jakarta omhult de hitte ons als een warme deken, hoe clichématig ook. De hitte en de smog, veroorzaakt door de onophoudelijke stroom auto’s, motoren en tuktuks, blijken geen al te beste combinatie. Jakarta’s bijnaam The Big Durian is niet verkeerd gekozen: Jakarta is vies en stinkt, net als de vrucht. De stad is chaotisch en druk, en er is voor de toerist eigenlijk niet heel veel te zien. Wegwezen dus, op naar Yokyakarta, Java’s culturele en intellectuele hoofdstad.
Yogya, zoals de stad liefkozend wordt genoemd, wordt nog steeds officieel bestuurd door de sultan en zijn kraton is het kloppende hart van de stad. Wij laten ons er, heel decadent, naartoe fietsen in een riksja, om vervolgens tot de conclusie te komen dat de kraton helaas voor het publiek gesloten is. De jongste dochter van de sultan gaat trouwen, en de voorbereidingen voor het feest zijn in volle gang. We struinen wat langs de drukke Jalan Malioboro, bekijken de vele kraampjes en winkeltjes en wagen ons aan de echte Javaanse keuken - al moeten we na twee happen opgeven omdat de stoom letterlijk uit onze oren komt. We genieten van een ijskoude Bintang aan het zwembad in onze schattige homestay en duiken vroeg ons bed in, want we moeten midden in de nacht opstaan om het eerste hoogtepunt van onze reis te beleven: de zonsopkomst bij de Borobudur. We zien de zon opkomen in een prachtige groene vallei, al lukt het ons niet de Borobudur daarin te onderscheiden. Die zien we daarna wel in volle Boeddhistische glorie, en hij stelt ons niet teleur. Wat een indrukwekkend bouwwerk! De volgende dag wagen wij ons als ware helden op een gehuurde scooter in het chaotische Indonesische verkeer om een Hindoeïstisch tempelcomplex te bezoeken: Prambanan. Een tropische stortbui op de terugweg deert ons niet; een verplichte tussenstop om te schuilen langs een drukke weg zorgt voor een aantrekkelijk schouwspel.
De nachttrein naar Malang brengt de nodige nostalgische herinneringen aan onze wereldreis naar boven. Vanuit Malang vertrekken we - wederom midden in de nacht - naar het tweede hoogtepunt van onze reis: de Bromo-vulkaan. We zien de zon opkomen boven de zee van zand waarin de rokende krater van Bromo verrijst; ondanks de toeristendrukte een waanzinnig tafereel. Moeder Natuur op haar best. Alweer een korte nacht, op een koffieplantage dit keer, en dan gaat de reis naar het Ijen-plateau: nog zo'n natuurspektakel. De klim naar boven is een flinke en vergt het uiterste van onze krachten, maar we worden beloond met een prachtig uitzicht op het kratermeer en het beroemde blauwe vuur. De vulkanische gassen die vrijkomen uit de krater kleuren blauw, maar zijn zo giftig dat onze gids ons angstvallig op een afstandje houdt. Pijnlijk om te zien hoe plaatselijke mijnwerkers niet alleen midden in die giftige dampen hun werk moeten doen, met als enige bescherming een sjaal voor hun gezicht, maar hoe ze vervolgens met manden van minstens zestig kilo op hun schouders eerst de hele klim naar de rand van de krater moeten maken en dan drie kilometer naar beneden, en dat minstens twee keer per dag. Een uit zwavel geboetseerd schildpadje is niet alleen een aandenken voor ons, maar vooral ook een steuntje in de rug voor de mijnwerker.
De oversteek van Java naar Bali duurt slechts een halfuur, maar het avontuur in de duurbetaalde lokale bus laat ons meteen zien dat we in een andere wereld zijn. Java is overwegend islamitisch, maar op Bali valt ons meteen op hoe aanwezig het hindoeïsme hier is. Overal tempels, in alle soorten en maten, en overal de kleine offers van bloemen, met hier en daar een kauwgum of sigaret, die wij ons nog van India herinneren. Op Bali willen we voornamelijk ontspannen, en we kiezen een Balinees-Russische villa met tropische tuin en zwembad in Canggu als uitvalsbasis. We huren een scooter met speciale beugels voor Jeroens surfplank en verkennen een klein stukje van dit prachtige eiland op basis van de beste surfspots. We rijden kriskras door het binnenland naar Medewi Beach, naar verluidt de langste lefthander van het land en dus de ultieme golf voor Jeroen. ’s Ochtends staan we naast andere surfers op de uitkijk in een oogverblindende tempel om te kijken waar de beste golven zijn. We kopen de Indonesische politie om, die ons aanhoudt bij de tolbrug naar het Bukit-schiereiland. Omgerekend drie euro, dus dat valt mee, en de surfgrot Uluwatu waarnaar we onderweg zijn maakt het oponthoud meer dan goed. ’s Avonds eten we gebarbecuede vis op het strand, onder het genot van een Bintang en de ruisende golven.
Met Java en Bali hebben we een aantal schitterende bladzijden aan ons reisboek toegevoegd, maar het hoofdstuk Indonesië is nog niet uit. To be continued…